WİLLİAMS SENDROMU

 

WİLLİAMS SENDROMU(=WİLLİAMS-BEUREN SENDROMU=KROMOZOM 7q11.23 DELESYON SENDROMU)

-Belirgin dudaklar -Boğuk ses -Kardiyovasküler Anomali

1961 yılında Williams ve Beuren tarafından supravalvüler aort stenozu, mental retardasyonu ve ayırt edici yüz özellikleri olan 4 ayrı çocuk görülmesiyle tanımlanmıştır. 

Bir dönem benzer yüz bulguları nedeniyle ‘Elfin Face’ sendromu olarak isimlendirilmiştir.

Yaklaşık 26-28 gen içeren kromozom 7q11.23 üzerinde 1.5-1.8 Mb'lık bir mikrodelesyon sonucu oluşur.

Prevalansının 1/7.500-10.000 olduğu tahmin edilmektedir. 
Williams Sendromu Otozomal Dominant(OD) olarak kalıtılır. Çoğu vaka kalıtsal değildir, de-novo olarak ortaya çıkar.

ELN, LIMK1 ve GTF2I delesyon bölgesinde yer alan ve klinik bulgulardan öncelikli olarak sorumlu tutulan genlerdir.

ELN(Elastin) delesyonu--> Bağ dokusu anormallikleri ve kardiyovasküler hastalık(supravalvuler aort stenozu) ile ilişkilidir.

GTF2I, GTF2IRD1, LIMK1 ve diğer gen delesyonları--> Williams sendromlu kişilerde görülen görsel-uzaysal işlevler, benzersiz davranış özellikleri ve diğer bilişsel zorluklarla ilişkilidir. 

GTF2IRD1 gen delesyonu--> Ayrıca bu sendromdaki ayırt edici yüz özellikleri ile de ilişkili olduğu düşünülüyor.

NCF1 gen delesyonu--> Hipertansiyona karşı koruyucu bir faktör olduğu düşünülüyor. Bu genin delesyona uğraması halinde hipertansiyon gelişme riski azalır.

KLİNİK ÖZELLİKLERİ

• Karakteristik yüz bulguları: Geniş alın, Periorbital dolgunluk, Stellat/dantelli iris paterni, Geniş burun ucu, Uzun filtrum, Geniş ağız, Dolgun dudaklar, Dolgun yanaklar, Küçük ve aralıkları artmış dişler, Zayıf görünüm, Kaba yüz görüntüsü

• En karakteristik özellikleri arkadaş canlısı, insanlarla iletişim kurmayı seven çocuklar olmalarıdır.
• Eşsiz kişilik: Aşırı dostluk, empati, genel kaygı, özel fobiler ve dikkat eksikliği bozukluğu yaygın olarak gözlenir.
• Kardiyovasküler hastalık: Hastaların yaklaşık %80’inde konjenital kalp hastalığı tespit edilmektedir. Bunların %75’i supravalvüler aort stenozu, %20’si periferik pulmoner stenozdur. Elastin problemi nedeniyle diğer arterlerde etkilenebilir.
• Bağ dokusu anormallikleri: Ses kısıklığı, kasık/göbek fıtığı, bağırsak/mesane divertikülleri, rektal prolapsus, eklem kısıtlılığı veya gevşekliği, yumuşak, gevşek cilt görülür.
• Mental retardasyon: Hafiften şiddetliye bir skalada olabilir. IQ değerleri 41-80 arasında değişmektedir.
• Spesifik kognitif profil: Görsel ve zamansal duyguları azalmış olabilir. Puzzle yerleştirmek, çizim yapmak gibi.
• Büyüme anormallikleri: Prenatal ve postnatal gelişme geriliği
• Endokrin anormallikler: İdiopatik hiperkalsemi, hiperkalsiüri, hipotiroidizm, subklinik hipotiroidizm ve puberte prekoks görülebilir.
• Nörolojik problemler: Bazı hastalarda nörolojik semptomlar olabilmektedir. Delesyon bölgesinin büyüklüğüne göre otizm benzeri bulgular, nöbet vs. olabilmektedir.

TANI

• Spesifik klinik bulguları olan hastaya bazı moleküler testler yapılarak tanı kolayca konulabilir.
• O bölgeye spesifik FİSH(Floresan İn Situ Hibridizasyon) probları kullanılarak WBS delesyonu sinyal paterni gözlenebilir.
• MLPA(multiplex ligation-dependent probe amplification) yöntemi ile delesyona uğrayan bölge gösterilebilir.
• Tam olarak kırık bölgelerini, içerdiği genleri görmek için ARRAY(aCGH) yöntemi kullanılabilir.

TEDAVİ VE İZLEM

• Supravalvüler aort stenozu ve diğer kalp-damar problemleri için cerrahi gerekebilir.
• Hipertansiyon gelişen hastalarda uygun medikal tedavi verilmelidir.
• Hastalıkta oluşabilecek diğer bağ doku problemleri takip edilmelidir.
• Mental ve davranışsal gelişim için özel eğitim verilmelidir.
• Dikkat eksikliği hiperaktivite sendromu ve anksiyete bulunan hastalar tedavi edilmelidir.
• Hiperkalsemi olan hastalarda uygun medikal tedaviler yapılmalıdır.
• Dişler için ortodontik tedavi gerekebilir.
• Endokrinolojik problemler, erken puberte vs için endokrinoloji takibi önerilir.
• Eklem kontraktürü gelişmemesi için spesifik fizik tedavi uygulamaları denenebilir.

*Yıllık olarak değerlendirme yapılmalıdır. Göz ve işitme muayenesi, her iki koldan tansiyon ölçümü, idrar ve kanda kalsiyum ölçümü, tiroit fonksiyonları, kardiyolojik muayene, batın muayenesi yapılmalıdır.

GENETİK DANIŞMA VE PRENATAL TANI

• WBS hastalarının çoğunda delesyon de-novo olarak ortaya çıkmaktadır. Hastaların küçük bir kısmında hastalığın anne-babadan aktarıldığı tespit edilmiştir.
• Genellikle ailelerde başka WBS hastası bulunmamaktadır.
• Kromozomlardan birinde meydana gelen delesyon hastalığı oluşturabildiği için Otozomal Dominant kalıtım paterni olarak değerlendirilmektedir.
• Hastaların çok azında hastalık bir sonraki nesle aktarılmıştır.
• Prenatal tanı mümkündür fakat genelde ailelerde tek bireyde olduğu için sonraki gebelik için düşük risk mevcuttur.

GÖRSEL KAYNAKLARI;

1. https://www.mun-h-center.se/en/research-and-facts/rare-diseases/williams-syndrome/

2. http://www.genetics4medics.com/williams-syndrome.html

3. https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0960982296007403?via%3Dihub

4. https://williams-syndrome.org/what-is-ws

5. https://www.dailymail.co.uk/health/article-3067390/Little-girl-s-rare-illness-means-s-unafraid-strangers-extremely-friendly-polite-meets.html

6. https://mappingignorance.org/2021/02/01/williams-syndrome-and-autism-in-the-same-child/

7. https://tr.pinterest.com/pin/388365167867791735